Imperyong Akemenida at Zoroastrianismo

Mga shortcut: Pagkakaiba, Pagkakatulad, Jaccard Magkatulad koepisyent, Mga sanggunian.

Pagkakaiba sa pagitan ng Imperyong Akemenida at Zoroastrianismo

Imperyong Akemenida vs. Zoroastrianismo

Ang Imperyong Akemenida o Achaemenida Empire (mula sa Lumang Persiyano na Haxāmanišiya), tinatawag ding Ang Unang Imperyong Persiyano, ay isang imperyo sa Kanlurang Asya, na itinatag ni Cirong Dakila. Sa pinakadakilang lawak nito na ang lawak ay mula sa Balkan hanggang sa Lambak ng Indus, ay naging isa ito sa mga pinakamalalaking imperyo sa kasaysayan, na sumasaklaw sa 5.5 milyon na kilometrong parisukat, at noon ay naging mas malaki kaysa sa alin mang nakaraang imperyo sa kasaysayan. Bantog ito sa matagumpay na modelo ng isang sentralisadong, pangangasiwang burukratiko (sa pamamagitan ng mga satrapa sa ilalim ng Hari ng mga Hari), sa mga pagtayo ng imprastruktura tulad ng mga sistema ng kalsada at isang sistema ng koreo at sa paggamit ng isang opisyal na wika sa kabuuan ng mga teritoryo nito at sa isang malaking propesyonal na hukbo at sa mga serbisyong sibil, na nagpasigla sa mga katulad na sistema sa mga sumunod na imperyo.Schmitt Achaemenid dynasty (i. The clan and dynasty) Kilala ito sa Kanluraning kasaysayan bilang ang katunggali ng mga Griyegong lungsod-estado sa panahon ng mga Digmaang Griyego-Persiyano at sa pagpapalaya ng mga Hudyong tapon sa Babilonya. Ang Mausoleo sa Halicarnassus, na isa sa Pitong mga Kamangha-mangha ng Sinaunang Daigdig, ay itinayo sa isang Helenistikong estilo sa imperyo. Nang ika-7 siglo BCE, ang mga Persiyano ay namuhay sa timog-kanluraning bahagi ng Iranyang Talampas sa rehiyon ng Persis, na naging kanilang sentro. Mula sa rehiyong ito, sumulong si Cirong Dakila upang talunin ang mga Medo, ang Lydia, at ang Imperyong Neo-Babilonyo, itinatatag ang Imperyong Akemenida. Ang delegasyon ng kapangyarihan sa mga lokal na pamahalaan ay inaakala na kalaunan ay nagpahina sa kapamahalaan ng hari, na nagsanhi sa paggasta sa mga pag-aaring yaman sa mga pagtatangka upang supilin ang mga lokal na paghihimagsik, at humantong sa kawalan ng pagkakaisa ng mga rehiyon sa panahon ng pagsalakay ni Dakilang Alejandro noong 334 BCE. Ang palagay na ito, gayun pa man, ay hinahamon ng ilang mga modernong iskolar na nakikipagtaltalan na ang Imperyong Akemenida ay hindi humarap sa anumang naturang krisis sa panahon ni Alejandro, na mga panloob na paghalili na pakikibaka sa loob ng pamilyang Akemenida lamang ang kailan man lumapit sa pagpapahina ng imperyo. Si Alejandro, na malaking tagahanga ni Cirong Dakila, ay kalaunang sumakop sa imperyo sa kabuuan nito noong 330 BCE. Sa kanyang kamatayan, ang karamihan sa dating teritoryo noong imperyo ay sumailalim sa pamamahala ng Kahariang Ptolemaiko at Imperyong Seleucid, bilang karagdagan sa iba pang mga menor na mga teritoryo na nakakamit ng pagsasarili sa panahong iyon. Kalaunan ay makakabawi ng kapangyarihan yaong Persiyanong populasyon sa gitnang talampas sa ikalawang siglo BCE sa ilalim ng Imperyong Parto. Ang makasaysayang tanda ng Imperyong Akemenida ay hindi lamang humangga sa teritoryal at militar na impluwensya nito kundi pati din sa impluwensyang kultura, panlipunan, teknolohikal at relihiyon. Maraming mga Ateniense ang tumaglay ng mga kaugaliang Akemenida sa kanilang pang-araw-araw na pamumuhay sa isang pagpapalitan ng impluwensiya ng kultura, na ang ilan ay inimpleyado ng, o nakaalyado sa mga hari ng Persiya. Ang Zoroastrianismo (English: Zoroastrianism) na tinatawag ring Mazdaismo at Magianismo ay isang relihiyong batay sa mga katuruan ng propetang si Zoroaster na kilala rin bilang Zarathustra sa Avestan.

Ahura Mazda

Si Ahura Mazda (Persian: اهورا مزدا; Ahura Mazdā), (at kilala rin bilang Athura Mazda, Athuramazda, Aramazd, Ohrmazd, Ahuramazda, Hourmazd, Hormazd, Hurmuz, at Azzandara) Ang pangalang Avestan para sa diyos ng Lumang relihiyong Iranian na pinoproklamang ang hindi nilikhang diyos ni Zoroaster na tagapagtatag ng Zoroastrianismo.

Ahura Mazda at Imperyong Akemenida · Ahura Mazda at Zoroastrianismo · Tumingin ng iba pang »

Alejandrong Dakila

Si Alejandro III ng Macedon (20/21 Hulyo 356 – 10/11 Hunyo 323 BCE) na kilala bilang Alejandrong Dakila o Dakilang Alejandro (Ἀλέξανδρος ὁ Μέγας, Aléxandros ho Mégas galing sa Griyegong ἀλέξω alexo "ipagtanggol, tulungan" + ἀνήρ aner "man") ang hari ng Macedon na isang estado ng hilagaang Sinaunang Gresya.

Alejandrong Dakila at Imperyong Akemenida · Alejandrong Dakila at Zoroastrianismo · Tumingin ng iba pang »

Cambyses II

Si Cambyses II (کمبوجيه دوم, 𐎣𐎲𐎢𐎪𐎡𐎹 Kɑmboujie) (522 BCE) na anak ni Dakilang Ciro at naghari noong 559 BCE hanggang 530 BCE ang isang hari ng mga hari ng Imperyong Akemenida.

Cambyses II at Imperyong Akemenida · Cambyses II at Zoroastrianismo · Tumingin ng iba pang »

Dakilang Ciro

Si Dakilang Ciro o Cirong Dakila (Wikang Persiyano: کوروش بزرگ, Kurosh-e Bozorg) (c. 590 BCE o 576 — Agosto 529 BCE o 530 BCE), kilala din bilang Ciro II ng Persiya at Cirong Nakatatanda (Ingles: Cyrus the Elder), ay isang pinunong Persiya.

Dakilang Ciro at Imperyong Akemenida · Dakilang Ciro at Zoroastrianismo · Tumingin ng iba pang »

Dario I ng Persiya

Mapa na nagpapakita ng nasasakupan ng imperyo ni Darius I. Isang kuwaltang ginto noong panahon ni Darius I (420 BC). Si Dario I ang Dakila (Ingles: Darius I the Great; s. 549 BK - 486 BK/485 BK) ay ang anak ni Hystaspes, at Shah ng Iran at naghari mula 522 BK hanggang 485 BK.

Dario I ng Persiya at Imperyong Akemenida · Dario I ng Persiya at Zoroastrianismo · Tumingin ng iba pang »

Imperyong Akemenida

Ang Imperyong Akemenida o Achaemenida Empire (mula sa Lumang Persiyano na Haxāmanišiya), tinatawag ding Ang Unang Imperyong Persiyano, ay isang imperyo sa Kanlurang Asya, na itinatag ni Cirong Dakila. Sa pinakadakilang lawak nito na ang lawak ay mula sa Balkan hanggang sa Lambak ng Indus, ay naging isa ito sa mga pinakamalalaking imperyo sa kasaysayan, na sumasaklaw sa 5.5 milyon na kilometrong parisukat, at noon ay naging mas malaki kaysa sa alin mang nakaraang imperyo sa kasaysayan. Bantog ito sa matagumpay na modelo ng isang sentralisadong, pangangasiwang burukratiko (sa pamamagitan ng mga satrapa sa ilalim ng Hari ng mga Hari), sa mga pagtayo ng imprastruktura tulad ng mga sistema ng kalsada at isang sistema ng koreo at sa paggamit ng isang opisyal na wika sa kabuuan ng mga teritoryo nito at sa isang malaking propesyonal na hukbo at sa mga serbisyong sibil, na nagpasigla sa mga katulad na sistema sa mga sumunod na imperyo.Schmitt Achaemenid dynasty (i. The clan and dynasty) Kilala ito sa Kanluraning kasaysayan bilang ang katunggali ng mga Griyegong lungsod-estado sa panahon ng mga Digmaang Griyego-Persiyano at sa pagpapalaya ng mga Hudyong tapon sa Babilonya. Ang Mausoleo sa Halicarnassus, na isa sa Pitong mga Kamangha-mangha ng Sinaunang Daigdig, ay itinayo sa isang Helenistikong estilo sa imperyo. Nang ika-7 siglo BCE, ang mga Persiyano ay namuhay sa timog-kanluraning bahagi ng Iranyang Talampas sa rehiyon ng Persis, na naging kanilang sentro. Mula sa rehiyong ito, sumulong si Cirong Dakila upang talunin ang mga Medo, ang Lydia, at ang Imperyong Neo-Babilonyo, itinatatag ang Imperyong Akemenida. Ang delegasyon ng kapangyarihan sa mga lokal na pamahalaan ay inaakala na kalaunan ay nagpahina sa kapamahalaan ng hari, na nagsanhi sa paggasta sa mga pag-aaring yaman sa mga pagtatangka upang supilin ang mga lokal na paghihimagsik, at humantong sa kawalan ng pagkakaisa ng mga rehiyon sa panahon ng pagsalakay ni Dakilang Alejandro noong 334 BCE. Ang palagay na ito, gayun pa man, ay hinahamon ng ilang mga modernong iskolar na nakikipagtaltalan na ang Imperyong Akemenida ay hindi humarap sa anumang naturang krisis sa panahon ni Alejandro, na mga panloob na paghalili na pakikibaka sa loob ng pamilyang Akemenida lamang ang kailan man lumapit sa pagpapahina ng imperyo. Si Alejandro, na malaking tagahanga ni Cirong Dakila, ay kalaunang sumakop sa imperyo sa kabuuan nito noong 330 BCE. Sa kanyang kamatayan, ang karamihan sa dating teritoryo noong imperyo ay sumailalim sa pamamahala ng Kahariang Ptolemaiko at Imperyong Seleucid, bilang karagdagan sa iba pang mga menor na mga teritoryo na nakakamit ng pagsasarili sa panahong iyon. Kalaunan ay makakabawi ng kapangyarihan yaong Persiyanong populasyon sa gitnang talampas sa ikalawang siglo BCE sa ilalim ng Imperyong Parto. Ang makasaysayang tanda ng Imperyong Akemenida ay hindi lamang humangga sa teritoryal at militar na impluwensya nito kundi pati din sa impluwensyang kultura, panlipunan, teknolohikal at relihiyon. Maraming mga Ateniense ang tumaglay ng mga kaugaliang Akemenida sa kanilang pang-araw-araw na pamumuhay sa isang pagpapalitan ng impluwensiya ng kultura, na ang ilan ay inimpleyado ng, o nakaalyado sa mga hari ng Persiya.

Imperyong Akemenida at Imperyong Akemenida · Imperyong Akemenida at Zoroastrianismo · Tumingin ng iba pang »

Imperyong Sasanida

Ang Imperyong Sasanida, opisyal bilang Imperyo ng mga Iraniyano at tinatawag ring Imperyong Neo-Persiyano ng mga dalubhasa sa kasaysayan, ay ang huling Imperyong Iraniyano bago ang pananakop ng mga Muslim noong ika-7 hanggang ika-8 siglo CE.

Imperyong Akemenida at Imperyong Sasanida · Imperyong Sasanida at Zoroastrianismo · Tumingin ng iba pang »

Inskripsiyong Behistun

Ang Inskripsiyong Behistun (na Bistun o Bisutun, Modernong Persian: بیستون Full translation of the Behistun Inscription Ang inskripsiyon ay kinabibilangan ng tatlong mga bersiyon ng parehong teksto na isinulat sa tatlong iba ibang mga skriptong kuneiporma: Lumang Persian, Elamita at Babilonian(na isang kalaunang anyo ng Akkadian). Ang inskripsiyon ay tinatayang 15 metrong taas at 25 metrong lawak at 100 metro sa itaas ng talampas ng kalisa mula sa sinaunang daanan na nag-uugnay ng mga kabisera ng Babilonia at Medes na Babilon at Ecbatana. Ang tekstong Lumang Persian ay naglalaman ng 414 linya sa limang mga column, Ang tekstong Elamita ay naglalaman ng 593 linya sa 8 column at ang tekstong Babilonian ay 112 linyar. Ang inskripsiyon ay inilalarawan ng isang may sukat ng buhay na bas-relife ni Dakilang Dario na humahawak ng isang panaw bilang tanda ng pagkahari na ang kaliwang paan sa dibdib ng pigurang nakahiga sa likod nito sa harap niya. Ang pigurang ito ay pinagpapalagay na ang nagpapanggap na si Gaumata. Si Dario ay dinadaluhan sa kaliwan ng dalawang mga lingkod at isang siyam na isang metrong mga pigura na nakatayo sa kanan na ang mga kamay ay nakatali at ang tali ay nasa palibot ng kanilang mga leeg na kumakatawan ng mga sinakop na tao. Ang isang faravahar ay lumulutang sa itaas na nagbibigay ng pagpapala sa hari.

Imperyong Akemenida at Inskripsiyong Behistun · Inskripsiyong Behistun at Zoroastrianismo · Tumingin ng iba pang »

Iran

Ang Iran (Persa: ایران) ay isang gitnang silangang bansa na matatagpuan sa Timog-kanlurang Asya na pinapaligiran ng Aserbayan, Armenya, at Turkmenistan sa Hilaga, Pakistan, at Afghanistan sa silangan, Turkiya at Irak (Awtonomong Rehiyon ng Kurdistan) sa kanluran.

Imperyong Akemenida at Iran · Iran at Zoroastrianismo · Tumingin ng iba pang »

Mga Medo

Ang mga Medo,Medes, Imperyong Medes, Imperyong Media o mga Mede (mula sa Matandang Persa ''(Persian)'': Māda-) ang naging mga pinuno ng Iran, Armenya, gitnang Turkiya, Apganistan, at hilagang-silangang Pakistan mula 625 BK hanggang 549 BK.

Imperyong Akemenida at Mga Medo · Mga Medo at Zoroastrianismo · Tumingin ng iba pang »

Zoroastrianismo

Ang Zoroastrianismo (English: Zoroastrianism) na tinatawag ring Mazdaismo at Magianismo ay isang relihiyong batay sa mga katuruan ng propetang si Zoroaster na kilala rin bilang Zarathustra sa Avestan.

Imperyong Akemenida at Zoroastrianismo · Zoroastrianismo at Zoroastrianismo · Tumingin ng iba pang »