Logo
Unyonpedia
Communication
Kunin ito sa Google Play
Bago! I-download ang Unyonpedia sa iyong Android ™!
Libre
Mas mabilis kaysa sa browser!
 

Phylum

Index Phylum

Sa taksonomiya ng larangan ng biyolohiya, phylum o phyla; Griyego), o ang lapi, o kalapian, ay isang kahanayang ng pagkakapangkat-pangkat na nasa antas sa ilalim ng kaharian at nasa ibabaw ng biyolohiya. Kinuha ang salitang "phylum" mula sa phylai ng wikang Griyego, mga grupo ng mga angkan na naninirahan sa mga lungsod ng isinaunang Gresya; may kakayahan at karapatan sa paghalal ng pinunong-kaangkan ang mga phylai. Sa larangan ng taksonomiya, kinakatawan ng mga phylum ang pinakamalaki at pinakakaraniwang kinikilalang pagbubuklod-buklod ng mga hayop at iba pang mga nilalang na may-buhay, at may tiyak na mga katangiang pang-ebolusyonaryo, bagaman kung minsan maaaring ihanay ang mga mismong phylum sa mga superphyla (katulad ng Ecdysozoa na may walong phylum, kabilang ang mga arthropod at bulating-bilog; at ang Deuterostomia na kabilang ang mga echinoderm, chordate, hemichordate at bulating-pana) (arrow worm). Sa impormal na paraan, maaaring isipin na ang mga phylum isang paglilipon ng mga hayop batay sa isang panlahatang kayarian ng katawan; Tinatawag itong pagpapangkat-pangkat na pang morpolohiya (ayon sa pagkakahawig ng mga anatomiya). Samakatuwid, sa kabila ng tila pagkakaiba ng mga panlabas na mga kaanyuhan ng mga nilalang, inihanay sila sa mga phylum ayon sa kanilang mga panloob na kayarian. Halimbawa, bagaman tila magkahiwalay at magkaiba, kapwa kabilang ang mga gagamba at mga alimango sa mga Arthropoda, samantalang ang mga bulating-lupa at bulating-payat, bagaman magkahugis, ay mula sa dalawang kahanayan. Kabilang ang mga bulating-lupa sa mga Annelida, samantalang ang mga bulating-payat ay mula sa mga Platyhelminthes. Datapwa pinapayagan ng Kodigong Pansandaigdigan ng Pagpapangalang Pang-botaniko ang paggamit ng salitang "phylum ilang panukoy sa mga halaman, higit na mas ginagamit ng mga botanista ang salitang "kahatian". Ang pinakakilalang mga phylum ng hayop ay ang Mollusca, Porifera, Cnidaria, Platyhelminthes, Nematoda, Annelida, Arthropoda, Echinodermata, at Chordata. Sa huli nabibilang mga ang mga tao. Bagaman may 35 - humigit-kumulang - na mga phylum, kabilang sa siyam na nabanggit ang karamihan sa mga sari. Marami sa mga phylum ang nabubuhay sa tubig, at nag-iisa lamang ang wala sa mga karagatan ng mundo: ito ang Onychophora o bulating-pelus (bulating-tersiyupelo). Ang pinakabagong natuklasang sari ay ang Cycliophora, na natuklasan noong 1993; tatlong bagong sari lamang ang natuklasan sa loob ng huling dantaon. Ang pagsabog na Kambriyano ay isang malakihang pamumulaklak ng mga nilalang na may-buhay na naganap sa pagitan, humigit-kumulang, ng 530 at 520 milyong taon na ang nakalipas; noong mga panahong ito mayroon nang mga nilalang na kahawig ng makabagong sari, bagaman hindi naman kabilang sa mga ito; habang ang ilan naman ay parang mga kinatawan na nasa loob ng Ediacaran biota, nananatili itong isang usapin na kung ang lahat ba ng mga sari ay namumuhay na bago man dumating ang pagsabog. Sa loob ng maraming panahon, nagpabagu-bago ang mga gawain ng iba't ibang mga sari. Halimbawa, noong panahong Kambriyano, ang nakalalamang na mga megafauna (megahayop), o malalaking mga hayop, ay ang mga artropoda, ngunit sa ngayon ang mga megahayop ay nalalamangan ng mga vertebrata (kordata) Magpahanggang sa ngayon, ang pinaka-nakalalamang na sari ay ang mga artropoda.

65 relasyon: Alimasag, Amoebozoa, Anatomiyang hambingan, Annelida, Anthocerotophyta, Arthropoda, Bacilli, Bilateria, Biyolohiya, Brachiopoda, Bryozoa, Bulating bilog, Bulating sapad, Butas ng puwit, Chaetognatha, Chlorophyta, Chordata, Cnidaria, Ctenophora, Cyanobacteria, Dahon (halaman), Deuterostome, Dicyemida, Echinodermata, Escherichia coli, Espongha (hayop), Etimolohiya, Gagamba, Genus, Ginkgophyta, Gnetophyta, Gresya, Halaman, Halamang namumulaklak, Hayop, Hemichordata, Kaharian (biyolohiya), Karagatan, Klase (biyolohiya), Korarchaeota, Lumot, Lycopodiophyta, Magnolya, Marchantiophyta, Mollusca, Mollusk, Morpolohiya, Nematode, Onychophora, Pako, ..., Parazoa, Pilohenya, Pino, Pinophyta, Placozoa, Platyhelminthes, Protozoa, Rhodophyta, Rotifera, Sihay, Taksonomiya, Tao, Tardigrada, Toraks, Wikang Griyego. Palawakin index (15 higit pa) »

Alimasag

Ang alimasag (Portunus pelagicus; Ingles: crab, blue crab o spider crab) ay anumang hayop na pantubig (mga crustacean, mula sa suborder na Brachyura) na may malapad ngunit sapad na katawan.

Bago!!: Phylum at Alimasag · Tumingin ng iba pang »

Amoebozoa

''Amoeba proteus'' Ang Amoebozoa ay isang phylum sa kahariang Protista.

Bago!!: Phylum at Amoebozoa · Tumingin ng iba pang »

Anatomiyang hambingan

Ang anatomiyang hambingan o pahambing na anatomiya ay ang makaagham na pag-aaral ng mga pagkakatulad at pagkakaiba sa anatomiya ng mga organismo o ang paghahambing ng mga katawan ng mga hayop.

Bago!!: Phylum at Anatomiyang hambingan · Tumingin ng iba pang »

Annelida

Ang Annelida ay isang phylum sa kahariang Animalia.

Bago!!: Phylum at Annelida · Tumingin ng iba pang »

Anthocerotophyta

Ang Anthocerotophyta, tinatawag ding Hornworts ay isang klase ng dibisyong bryophyta na kung saan ito ang pinakasimple sa lahat ng dibisyong ito at ang Anthoceres naman ang pinakasimpleng gametophytes sa grupo subalit ang kanyang sporophytes ay mayroong rehiyong meristematic, na kung saan ay isang uri ng tisyu ng maraming katahimikang mataas na pormang maliban sa bryophyta.

Bago!!: Phylum at Anthocerotophyta · Tumingin ng iba pang »

Arthropoda

Ang Arthropoda ay isang phylum sa kahariang Animalia.

Bago!!: Phylum at Arthropoda · Tumingin ng iba pang »

Bacilli

Ang Bacilli ay isang uri ng klase sa bakterya kahariang Protista.

Bago!!: Phylum at Bacilli · Tumingin ng iba pang »

Bilateria

Ang Bilateria ay isang pangkat sa kahariang Animalia, na may bilitaryo ng simetriya bilang isang embryo, ibig sabihin pagkakaroon ng isang kaliwa at kanang bahagi na salamin ng mga imahe ng bawat isa.

Bago!!: Phylum at Bilateria · Tumingin ng iba pang »

Biyolohiya

Ang haynayan o biyolohiya (Ingles: biology) ay ang makaagham na pag-aaral ng mga nabubuhay na tataghay at mga pamamaraang kasangkot nito.

Bago!!: Phylum at Biyolohiya · Tumingin ng iba pang »

Brachiopoda

Ang Brachiopoda ay isang phylum sa kahariang Animalia.

Bago!!: Phylum at Brachiopoda · Tumingin ng iba pang »

Bryozoa

Ang Bryozoa ay isang phylum sa kahariang Animalia.

Bago!!: Phylum at Bryozoa · Tumingin ng iba pang »

Bulating bilog

Ang "bulating bilog" o roundworm sa Ingles ay maaaring tumutukoy sa.

Bago!!: Phylum at Bulating bilog · Tumingin ng iba pang »

Bulating sapad

Ang bulating sapad, Gabby's Dictionary, GabbyDictionary.com o Cestoda (Ingles: tapeworm o flatworm) ay isang uri ng ulyabid o ulay (mga parasitong bulati) na nabubuhay sa tiyan at bituka ng mga vertebrata.

Bago!!: Phylum at Bulating sapad · Tumingin ng iba pang »

Butas ng puwit

Ang butas ng puwit (Ingles: anus) ay ang butas sa katawan ng tao na nasa pagitan ng mga pisngi ng puwit.

Bago!!: Phylum at Butas ng puwit · Tumingin ng iba pang »

Chaetognatha

Ang Chaetognatha (arrow worms) ay isang phylum sa kahariang Animalia.

Bago!!: Phylum at Chaetognatha · Tumingin ng iba pang »

Chlorophyta

Ang Chlorophyta ay isang dibisyon sa kahariang Plantae.

Bago!!: Phylum at Chlorophyta · Tumingin ng iba pang »

Chordata

Ang phylum o kalapian na Chordata ay isang grupo ng mga hayop na binubuo ng lahat ng mga bertebrado at mga malalapit na imbertebrado.

Bago!!: Phylum at Chordata · Tumingin ng iba pang »

Cnidaria

Ang Cnidaria o Cnidariano (na may hindi binibigkas o tahimik na titik c) ay isang phylum sa kahariang Animalia na naglalaman ng mahigit sa 10,000 mga espesye ng mga hayop na tanging matatagpuan lamang sa mga kapaligirang pangtubig at karamihang pangdagat.

Bago!!: Phylum at Cnidaria · Tumingin ng iba pang »

Ctenophora

Ang Ctenophora (ctenophore, or kung isahan, at hindi binabanggit ang titik c sa maramihan man o isahan mang anyo; buhat sa Griyegong κτείς kteis 'suklay' at φέρω pherō 'buhat', 'bitbit', o 'pasan'; na karaniwang nakikilala bilang mga halayang suklay o gulamang suklay) ay isa sa mga lapi na bumubuo sa kahariang Animalia.

Bago!!: Phylum at Ctenophora · Tumingin ng iba pang »

Cyanobacteria

Ang Cyanobacteria ay isang pamilya sa Phylum Cyanophyta na kung saan ay binubuo ng mga Blue Green Bacteria at ilang bakterya na nagsasagawa ng potosintetikong paglabas ng pagkain.

Bago!!: Phylum at Cyanobacteria · Tumingin ng iba pang »

Dahon (halaman)

Ang isang dahon (Ingles: leaf)ay alinman sa mga pangunahing dugtungan ng isang baskyulang sanga ng halaman, ito'y karaniwang nadadala sa gilid sa itaas ng lupa at mahalaga para sa potosintesis.

Bago!!: Phylum at Dahon (halaman) · Tumingin ng iba pang »

Deuterostome

Ang Deuterostome ay isang superphylum sa kahariang Animalia.

Bago!!: Phylum at Deuterostome · Tumingin ng iba pang »

Dicyemida

Ang Rhombozoa ay isang phylum sa kahariang Animalia.

Bago!!: Phylum at Dicyemida · Tumingin ng iba pang »

Echinodermata

Ang Echinoderm ay isang phylum sa kahariang Animalia.

Bago!!: Phylum at Echinodermata · Tumingin ng iba pang »

Escherichia coli

Ang Escherichia coli ay isang bakterya kung saan nakakatulong ito sa pagpapalabas ng mga protina na ginagamit sa Recombinant DNA na potensiyal sa mga sakit na malala.

Bago!!: Phylum at Escherichia coli · Tumingin ng iba pang »

Espongha (hayop)

Ang mga Espongha ay mga kasapi ng phylum na Porifera (na nangangahulugang 'tagapagdala ng pora') ay mga hayop na basal bilang kapatid ng mga Diploblast.

Bago!!: Phylum at Espongha (hayop) · Tumingin ng iba pang »

Etimolohiya

Pinaghihingalaang pinanggalingan ng salitang "ma" Ang etimolohiya (pinagmulan ng salita) ay ang pag-aaral ng kasaysayan ng mga salita at kung paano nag-iba ang kanilang anyo at kahulugan sa paglipas ng panahon.

Bago!!: Phylum at Etimolohiya · Tumingin ng iba pang »

Gagamba

Isang uri ng gagamba na kilala sa tawag na tarantula. Ang gagamba (Orden: Araneae; Aleman: Webspinne, Kastila: araña, Ingles: spider), kilala din sa tawag na anlalawa, alalawa, lalawa, lawa o lawalawa ay isang karniborong arachnid.

Bago!!: Phylum at Gagamba · Tumingin ng iba pang »

Genus

Ang genus (mula sa Latin) ay isang ranggo sa taksonomiya na ginagamit sa klasipikasyong pam-biyolohiya ng mga organismong buhay at posil gayundin sa mga birus.

Bago!!: Phylum at Genus · Tumingin ng iba pang »

Ginkgophyta

Ang Ginkgophyta ay isang dibisyon sa kahariang Plantae.

Bago!!: Phylum at Ginkgophyta · Tumingin ng iba pang »

Gnetophyta

Ang Gnetophyta ay isang dibisyon sa kahariang Plantae.

Bago!!: Phylum at Gnetophyta · Tumingin ng iba pang »

Gresya

Ang Gresya (Ελλάδα, tr.), opisyal na Republikang Heleniko, ay nagbabahagi ng mga hangganan ng lupa sa Albania sa hilagang-kanluran, North Macedonia at Bulgaria sa hilaga, at Turkey sa silangan.

Bago!!: Phylum at Gresya · Tumingin ng iba pang »

Halaman

Ang mga Halaman (Latin: Plantae, Aleman: Pflanze, Ingles, Olandes: plant, Kastila, Portuges, Italyano: planta) ay isang malaking grupo ng mga nilikhang bagay na may buhay.

Bago!!: Phylum at Halaman · Tumingin ng iba pang »

Halamang namumulaklak

Ang mga halamang namumulaklak, na tinatawag ding Angilperma, Angiospermae o Magnoliophyta ay ang nangingibabaw na mga halamang panlupa sa kasalukuyan.

Bago!!: Phylum at Halamang namumulaklak · Tumingin ng iba pang »

Hayop

Ang mga hayop o metazoa (Ingles: animal English, Leo James. Diksyunaryong Tagalog-Ingles, Kongregasyon ng Kabanalbanalang Tagapag-ligtas, Maynila, ipinamamahagi ng National Book Store, may 1583 na mga dahon, ISBN 971-91055-0-X) ay isang pangunahing grupo ng mga organismo sa buong mundo.

Bago!!: Phylum at Hayop · Tumingin ng iba pang »

Hemichordata

Ang Hemichordata ay isang phylum ng mga imbertebradong hayop na naninirahan sa dagat.

Bago!!: Phylum at Hemichordata · Tumingin ng iba pang »

Kaharian (biyolohiya)

Mula sa taksonomiya ng biyolohiya, ang kaharian (Ingles: kingdom o regnum) ay isang kahanayang pang-taksonomiya na maaaring (batay sa kasaysayan) ang pinakamataas na ranggo, o (ayon sa bagong pamamaraang may-tatlong dominyo) ang hanay sa ilalim ng dominyo.

Bago!!: Phylum at Kaharian (biyolohiya) · Tumingin ng iba pang »

Karagatan

Ang karagatan ay anyong tubig na maalat na tinatakapan ang ~70.8% ng Daigdig.

Bago!!: Phylum at Karagatan · Tumingin ng iba pang »

Klase (biyolohiya)

Ang klase ay isang kahanayang pang-taksonomiya sa pagtitipun-tipong pang-agham ng mga organismo sa larangan ng biyolohiya, na nasa ilalim ng sangahay at nasa ibabaw ng sunudhay.

Bago!!: Phylum at Klase (biyolohiya) · Tumingin ng iba pang »

Korarchaeota

Sa taksonomiya, ang Korarchaeota ay isang a phylum ng Archaea.

Bago!!: Phylum at Korarchaeota · Tumingin ng iba pang »

Lumot

Ang lumutan (Ingles: "bryophyte") ay ang pangkalahatang tawag sa lahat ng mga uri ng mga nakakain at hindi nakakaing halaman.

Bago!!: Phylum at Lumot · Tumingin ng iba pang »

Lycopodiophyta

Ang Lycopodiophyta ay isang dibisyon sa kahariang Plantae.

Bago!!: Phylum at Lycopodiophyta · Tumingin ng iba pang »

Magnolya

Ang magnolya o magnolia (Ingles: magnolia plant o magnolia flower) ay isang uri ng halamang namumulaklak.

Bago!!: Phylum at Magnolya · Tumingin ng iba pang »

Marchantiophyta

Ang Marchantiophyta ay isang dibisyon sa kahariang Plantae.

Bago!!: Phylum at Marchantiophyta · Tumingin ng iba pang »

Mollusca

Ang Mollusca ay ang pangalawang-pinakamalaking kalapian o phylum ng mga imbertebradong hayop pagkatapos ng Arthropoda, at kilala ang mga miyembro nito bilang mga mollusc o mollusk (molluscs at mollusks kung maramihan) sa Ingles, o mga molusko.

Bago!!: Phylum at Mollusca · Tumingin ng iba pang »

Mollusk

Ang kauna-unahan at pinakamatandang ''Chambered Nautilus'' na natagpuan. ''Fossil'' ng ''ammonite mollusk'' na higit daang milyon na ang tanda. 160 milyong taong tanda ng ''Jurassic Ammonite'' na natagpuan sa Pilipinas. Ang mollusk ay isang salitang Ingles (moluska sa literal na pagsasalin) ay maaaring tumukoy sa mga sumusunod.

Bago!!: Phylum at Mollusk · Tumingin ng iba pang »

Morpolohiya

Ang morpolohiya (Ingles: morphology) ay maaring tumukoy sa mga sumusunod.

Bago!!: Phylum at Morpolohiya · Tumingin ng iba pang »

Nematode

Ang mga nematode /ne·ma·towd/ o roundworm (phylum Nematoda) ay ang pinakasamu't-saring phylum ng pseudocoelomates, at isa sa mga pinaka-diverse sa lahat ng mga hayop.

Bago!!: Phylum at Nematode · Tumingin ng iba pang »

Onychophora

Ang Onychophora ("kuko sa upang dalhin"), na karaniwang kilala bilang velvet worm o higit na hindi siguradong bilang uod (pagkatapos ng unang inilarawan genus), ay isang phylum ng pinahaba, malambot na katawan, maraming-paa na mga panarthropod.

Bago!!: Phylum at Onychophora · Tumingin ng iba pang »

Pako

Isang klase ng lutuin mula sa pako. Ang pako, tagabas, BPI.da.gov, eletso, o kaliskis-ahas (fern sa Ingles) ay isang uri ng halaman na nabubuhay sa tabi ng ilog at sapa na may iba't ibang kaurian (sari-sari).

Bago!!: Phylum at Pako · Tumingin ng iba pang »

Parazoa

Ang Parazoa ay isang superphylum sa kahariang Animalia.

Bago!!: Phylum at Parazoa · Tumingin ng iba pang »

Pilohenya

Sa biyolohiya, ang pilohenya, pilohenetika o phylogenetics ang pag-aaral ng mga ugnayang ebolusyonaryo ng mga pangkat ng mga organismo na natutuklasan sa pamamagitan ng mga mälak na pagsisikwensiyang pang-molekula at mga mälak na matriks na pang-morpolohiya.

Bago!!: Phylum at Pilohenya · Tumingin ng iba pang »

Pino

Ang pino (Ingles: pine o pines tree, Kastilya: pino, Pinus Kesiya, Linn.) ay isang uri ng puno na may mga dahong laging-lunti at kahawig ng mga karayom.Matatagpuan ito sa kabundukan sa lalawigan ng Benguet at buong saklaw ng kaitaasan sa hilagang Luzon.

Bago!!: Phylum at Pino · Tumingin ng iba pang »

Pinophyta

Ang Pinophyta ay isang dibisyon sa kahariang Plantae.

Bago!!: Phylum at Pinophyta · Tumingin ng iba pang »

Placozoa

Ang Placozoa ay isang phylum o kalapian ng mga imbertebrado na maliliit at naninirahan sa dagat.

Bago!!: Phylum at Placozoa · Tumingin ng iba pang »

Platyhelminthes

Ang Platyhelminthes ay isang phylum sa kahariang Animalia.

Bago!!: Phylum at Platyhelminthes · Tumingin ng iba pang »

Protozoa

Sa mga sistema ng biological classification ng ika-21 siglo, ang Protozoa ay tinukoy bilang isang magkakaibang pangkat ng mga unicellular eukaryotic organismo.

Bago!!: Phylum at Protozoa · Tumingin ng iba pang »

Rhodophyta

The pulang algae, o Rhodophyta (mula sa Lumang Griyego ῥόδον (rhodon), nangangahulugang 'rosas', at φυτόν (phyton), nangangahulugang 'halaman'), ay isa sa mga pangkat ng eukaryotikong algae.

Bago!!: Phylum at Rhodophyta · Tumingin ng iba pang »

Rotifera

Ang rotifer (mula sa Latin rota "gulong" at -fer "tindig"), na karaniwang tinatawag na gulong tindig sa hayop, ay bumubuo ng isang phylum (Rotifera) ng mga mikroskopiko at malapit sa mikroskopiko na pseudocoelomate na hayop.

Bago!!: Phylum at Rotifera · Tumingin ng iba pang »

Sihay

Isang sihay at mga bahagi nito. Mga sihay sa isang kultura na minantsahan para sa keratin(pula) at DNA(berde) Sa biyolohiya, ang sihay o selula (mula sa kastila célula, na sa Ingles ay tinatawag na cell) ay ang pinakapayak na kayarian ng mga buhay na organismo.

Bago!!: Phylum at Sihay · Tumingin ng iba pang »

Taksonomiya

Ang Taksonomiya ay ang agham ng pag-uuri ng mga biyolohikong organismo sa basehan ng mga pare-parehas na katangian at pagbibigay pangalan sa mga ito.

Bago!!: Phylum at Taksonomiya · Tumingin ng iba pang »

Tao

Ang tao (Homo sapiens) ay isang hayop na primado ng pamilyang Hominidae, at ang tanging nabubuhay na espesye ng henus na Homo.

Bago!!: Phylum at Tao · Tumingin ng iba pang »

Tardigrada

right Ang mga tardigrado, karaniwang nakikilala bilang mga osong pantubig o biik na panlumot (mga tardigrade.

Bago!!: Phylum at Tardigrada · Tumingin ng iba pang »

Toraks

Ang pitso o toraks (Ingles: thorax, mula sa salitang Griyegong "θώραξ" - thorax, "plato ng dibdib", "kasuotang bakal", "korslet") ay isang kahatian sa katawan ng isang hayop na nakahimlay sa pagitan ng ulo at ng puson (tiyan).

Bago!!: Phylum at Toraks · Tumingin ng iba pang »

Wikang Griyego

Ang Griyego (Griyego: Ελληνικά, bigkas /e·li·ni·ká/, “Eleniko”) ay bumubuo ng kanyang sariling sangay sa pamilya ng mga wikang Indo-European.

Bago!!: Phylum at Wikang Griyego · Tumingin ng iba pang »

Nagre-redirect dito:

Kalapian, Lapi, Phyla, Punong-lapi, Sangahay.

OutgoingPapasok
Hey! Kami ay sa Facebook ngayon! »